Artykuł
Świadczenie pielęgnacyjne
Z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej (dotyczy wniosków złożonych do 31.12.2023 r. - stare zasady) przysługuje:
- Matce albo ojcu,
- Opiekunowi faktycznemu dziecka,
- Osobie będącej rodziną zastępczą spokrewnioną w rozumieniu ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej,
- Innym osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy ciąży obowiązek alimentacyjny, z wyjątkiem osób o znacznym stopniu niepełnosprawności – jeżeli nie podejmują lub rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.
- Osobom, o których mowa w ust. 1 pkt 4, innym niż spokrewnione w pierwszym stopniu z osobą wymagającą opieki, przysługuje świadczenie pielęgnacyjne, w przypadku gdy spełnione są łącznie następujące warunki: – rodzice osoby wymagającej opieki nie żyją, zostali pozbawieni praw rodzicielskich, są małoletni lub legitymują się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności; – nie ma innych osób spokrewnionych w pierwszym stopniu, są małoletnie lub legitymują się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności; – nie ma osób, o których mowa w ust. 1 pkt 2 i 3, lub legitymują się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności,
Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje, jeżeli niepełnosprawność osoby wymagającej opieki powstała:
- nie później niż do ukończenia 18. roku życia lub
- w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej, jednak nie później niż do ukończenia 25. roku życia.
Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje od 01.01.2025 r. w wysokości 3287,00 zł miesięcznie.
Świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje, jeżeli:
- Osoba sprawująca opiekę:
- ma ustalone prawo do emerytury, renty, renty rodzinnej z tytułu śmierci małżonka przyznanej w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej i innego świadczenia emerytalno-rentowego, renty socjalnej, zasiłku stałego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego,
- ma ustalone prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, świadczenia pielęgnacyjnego lub zasiłku dla opiekuna, o którym mowa w ustawie z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów,
- Osoba wymagająca opieki:
- pozostaje w związku małżeńskim, chyba że współmałżonek legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności,
- została umieszczona w rodzinie zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej spokrewnionej, rodzinnym domu dziecka albo, w związku z koniecznością kształcenia, rewalidacji lub rehabilitacji, w placówce zapewniającej całodobową opiekę, w tym w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, z wyjątkiem podmiotu wykonującego działalność leczniczą, i korzysta w niej z całodobowej opieki przez więcej niż 5 dni w tygodniu;
- Na osobę wymagającą opieki inna osoba ma ustalone prawo do wcześniejszej emerytury;
- Na osobę wymagającą opieki jest ustalone prawo do dodatku do zasiłku rodzinnego, o którym mowa w art. 10, prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, prawo do świadczenia pielęgnacyjnego lub prawo do zasiłku dla opiekuna, o którym mowa w ustawie z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów,
- Na osobę wymagającą opieki inna osoba jest uprawniona za granicą do świadczenia na pokrycie wydatków związanych z opieką, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.
Świadczenie pielęgnacyjne na nowych zasadach - od 01.01.2024 r.
- Świadczenie pielęgnacyjne do którego ustalać będzie się prawo na nowych zasadach obowiązujących od 1 stycznia 2024r. przysługiwać będzie rodzicom lub innym osobom, które opiekują się dzieckiem z niepełnosprawnością do 18 roku życia legitymującego się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji. Po ukończeniu przez dziecko 18 lat, jako osoba pełnoletnia będzie mogła ubiegać się o świadczenie wspierające.
- Świadczenie pielęgnacyjne na nowych zasadach będzie przysługiwało opiekunowi na każde uprawnione dziecko z niepełnosprawnością w rodzinie, a nie tylko na jedno. Jeśli rodzic/opiekun sprawuje opiekę nad więcej niż jednym dzieckiem z niepełnosprawnościami, świadczenie pielęgnacyjne będzie podwyższane o 100 proc. na drugie i każde kolejne dziecko z niepełnosprawnościami. Warunkiem wypłaty będzie złożenie stosownego wniosku przez opiekuna o podwyższenie świadczenia pielęgnacyjnego.
- Opiekun, który będzie pobierał świadczenie pielęgnacyjne na nowych zasadach będzie miał możliwość podjęcia zatrudnienia. Pobieranie przez opiekuna własnych świadczeń np. emerytalno-rentowych nie będzie miało wpływu na jego prawo do świadczenia pielęgnacyjnego. Uchylono również przepis uzależniający przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego rolnikowi, małżonkowi rolnika lub domownikowi od warunku zaprzestania prowadzenia gospodarstwa rolnego lub pracy na gospodarstwie rolnym.
- O świadczenie pielęgnacyjne będą mogły się również ubiegać rodziny zastępcze, osoby prowadzące rodzinne domy dziecka oraz dyrektorzy placówek pieczy zastępczej.
- Od 1 stycznia 2024r. osoby, które dotychczas nie pobierały świadczenia pielęgnacyjnego, nie będą mogły ubiegać się już o świadczenie pielęgnacyjne na niepełnosprawne osoby dorosłe.
Prawa nabyte opiekunów
- Opiekunowie osób z niepełnosprawnościami, którzy nabyli na starych zasadach, obowiązujących przed 31 grudnia 2023 r., prawo do świadczenia pielęgnacyjnego, będą mogli w dalszym ciągu pobierać świadczenie zgodnie z dotychczasowymi przepisami, także w przypadku uzyskania kolejnego orzeczenia potwierdzającego niepełnosprawność. Warunkiem zachowania prawa do świadczenia na zasadach dotychczasowych jest złożenie wniosku o nowe orzeczenie w terminie 3 miesięcy od dnia następującego po dniu, w którym upłynął termin ważności dotychczasowego orzeczenia, a następnie złożenie wniosku o ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego w terminie 3 miesięcy, licząc od wydania orzeczenia o stopniu niepełnosprawności albo o niepełnosprawności.
- Osoby, które będą otrzymywały świadczenia pielęgnacyjne na „starych” zasadach, nie będę mogły podjąć zatrudnienia i dorabiać do tego świadczenia. Opiekunowie sprawujący opiekę nad dzieckiem z niepełnosprawnością, którzy nabyli prawa do końca 2023r. będą mogli od 1 stycznia 2024 r. wybrać czy pozostają przy świadczeniu pielęgnacyjnym według starych zasad czy przechodzą na nowy system. Natomiast wszyscy, którzy po raz pierwszy będą ubiegać się o świadczenie pielęgnacyjne od 1 stycznia 2024 r., będą otrzymywali wsparcie już na nowych zasadach. Nie będą mieli prawa do świadczenia na „starych” zasadach.
Aneta Jobda